Stress bij huisdieren:
Stress, burn out, depressie: het zijn veelbesproken thema's bij mensen. Maar ook onze huisdieren kunnen lijden aan stress. Het is een vaak onderschat probleem en vaak beseffen eigenaars niet dat ze hun dier onbewust stress bezorgen. Welke zaken stresserend kunnen zijn en wat de symptomen zijn, wordt in deze nieuwsbrief besproken.Wat is stress?
Stress ontstaat wanneer een situatie optreedt die voor de hond of kat onvoorspelbaar en oncontroleerbaar is. Het dier probeert zich aan te passen aan de gewijzigde situatie in de omgeving en dit gaat gepaard met stress. Het gaat om een soort overlevingsreactie en hoeft niet noodzakelijk negatief te zijn. Wanneer de stressprikkel kortstondig aanwezig is, zal de stressreactie ook snel afnemen. Als de prikkel echter steeds aanwezig blijft, zal de stress blijven bestaan en dan is er sprake van chronische stress. Het reactievermogen van het lichaam zal dan uitgeput raken en het dier zal fysische klachten en afwijkend gedrag vertonen.Oorzaken van stress
Allerlei situaties in het dagelijkse leven kunnen leiden tot stress. De factoren die stress veroorzaken, worden stressoren genoemd. Belangrijk is wel dat niet al deze factoren altijd stresserend zijn. Ze kunnen in bepaalde gevallen ook positieve effecten hebben op het dier bv., de hondenschool wordt door de hond meestal als positief ervaren, maar bij te intensief trainen kan dit stresserend worden voor het dier.Er zijn eveneens individuele verschillen: wat voor de ene hond als stress wordt ervaren, is voor een andere hond vaak geen probleem.
Voorbeelden van stressoren zijn onder andere:
- Ziekte: pijn, ongemak, langdurige ziekte,. kunnen stress veroorzaken. Belangrijk is dus om het dier altijd eerst grondig te laten onderzoeken door de dierenarts om deze oorzaken van stress uit te sluiten.
- Plotse veranderingen: Een nieuwe eigenaar, een nieuw dier in huis, een verhuis, . kunnen door honden en katten als zeer stresserend worden ervaren.
- Verlies van een sociale partner: Bij verlies van het baasje of een speelkameraad kan een hond/kat treuren.
- Gezinssituatie: De sociale omgeving bepaalt het stressniveau. Een dier voelt aan wanneer er spanningen of ruzies zijn in huis. Ook kinderen kunnen soms stress geven bv., huilen, lawaai maken, trekken aan oren of staart. Ook andere dieren in huis kunnen zorgen voor continue spanning wanneer ze niet met elkaar overweg kunnen.
- Opvoeding: Dit is vooral belangrijk bij honden. Wanneer een hond niet weet wat van hem verwacht wordt, kan dit leiden tot stress bv., iets wat soms wel en dan weer niet mag, commando's die hij niet kent,. Sommige eigenaars zadelen hun hond ook onbewust op met een leidersrol. Niet elke hond heeft echter de juiste karaktereigenschappen om als ?-dier door het leven te gaan. Toch deze rol moeten opnemen kan voor die dieren heel wat stress geven.
- Eenzaamheid, verveling: Een dier dat te weinig prikkels krijgt, dat niets te doen heeft en weinig contact heeft met anderen kan gefrustreerd raken.
- Beperkte bewegingsmogelijkheden: Voorbeelden hiervan zijn continu in een hok moeten zitten of aan de ketting liggen of een buitenkat die plots binnenshuis moet blijven.
- Uitputting: Te weinig beweging kan leiden tot stress, maar overbelasting bij wandelingen, hondensport of spelen kan tot uitputting leiden. Als dit zich te vaak voordoet, kan dit eveneens tot stress leiden.
- Te veel of te weinig lichamelijk contact: Sommige dieren zijn verzot op knuffels, terwijl andere niet graag geaaid of geknuffeld worden en dit als iets bedreigends ervaren.
- Hyperseksualiteit: De constante hormonale invloed waaronder het dier staat, zal ook de nodige stress meebrengen. Castratie/sterilisatie kan hier een oplossing bieden.
Symptomen van stress
Er zijn vele symptomen die kunnen wijzen op stress. Soms vertonen dieren deze ook wanneer er geen sprake is van stress. De symptomen moeten dus steeds in de juiste context worden gezien. Dan pas kan worden nagegaan of het wel degelijk om stress gaat.Aanwijzingen in het gedrag:
Er zijn vele gedragingen bij dieren die gerelateerd zijn met stress.Een aantal voorbeelden zijn:
Onrustig zijn of integendeel net heel rustig en terughoudend zijn, heen en weer lopen ("ijsberen"), wijziging in eetlust, overreageren op situaties, vernielen van voorwerpen, veel blaffen of janken, achter de staart lopen, vergeetachtigheid, onzindelijkheid, agressie, neiging om zich te verstoppen (vooral bij katten).
Aanwijzingen in gezondheidstoestand:
Hier zijn veel voorkomende symptomen onder meer:-> Diarree en braken en een slechte adem door een verhoogde afscheiding van maagzuur.
-> Vaker urineren en ontlasten en/of onzindelijk worden.
-> Verhoogde spiertonus wat kan leiden tot spiertrillingen en krampen.
-> Haaruitval.
-> Likgranulomen: Het dier likt zo veel op 1 plaats dat een wonde ontstaat. Deze blijft open door het voortdurende likken. Tijdens het likken komt een gelukshormoon (endorfine) vrij.-> Zweten: natte pootafdrukken op de vloer kunnen wijzen op stress.
-> Verwijde pupillen.
-> Voortplantingsstoornissen: door de hoge hoeveelheid stresshormoon worden de geslachtshormonen geremd. Dit zal de rijping van sperma- of eicellen onderdrukken.
Stress vermijden
Er zijn verscheidene zaken om rekening mee te houden zodat uw huisdier zo weinig mogelijk stress ervaart. Hieronder volgen een aantal tips.Check-list voor een "happy kat"
-> Zorg voor een hoge slaapplaats. Katten voelen zich veilig op hoge plekjes.-> Zorg voor een krabpaal en voldoende speeltjes zodat de kat zijn natuurlijk gedrag kan uitoefenen.
-> Verander de omgeving van de kat zo weinig mogelijk. Katten voelen zich het veiligst als hun omgeving zoveel mogelijk hetzelfde blijft.
-> Indien meerdere katten in een huishouden aanwezig zijn, geef ze dan elk hun eigen eetbak. Voorzie ook voor elke kat een kattenbak én nog 1 extra.
Check-list voor een "happy hond"
-> Haal uw hond bij een goede kweker waar het dier goed werd gesocialiseerd. Koop nooit een puppy in een winkel!!-> Een goede opvoeding zorgt voor een sociale en evenwichtige hond.
-> Vind een goed evenwicht tussen rust en activiteit. Speel regelmatig met de hond en maak dagelijks een wandeling.
-> Vermijd geweld en agressiviteit alsook strenge straffen.
-> Zorg voor een comfortabele bench of hok. Leg hierin een deken of oude kleren. De geur hiervan zorgt voor een vertrouwd gevoel.
Hulpmiddelen
Er zijn verschillende middelen die gegeven kunnen worden ter ondersteuning van stressvolle situaties. Ze helpen de angst onderdrukken en maken het makkelijker voor het dier om in stressvolle situaties rustig te blijven. Vraag steeds advies aan uw dierenarts vooraleer u deze middelen inzet!!Voeding:
Speciale voeding, zowel voor hond als kat, kan de symptomen van stress helpen verminderen. Het bevat bestanddelen die een stressregulerende en rustgevende werking hebben. Het helpt eveneens om de negatieve gevolgen van stress op de spijsvertering en de huid/vacht te verminderen.Feromonen:
Feromonen zijn geurstoffen die door dieren worden afgescheiden bv., door het moederdier om de jongen gerust te stellen. Deze geuren werden synthetisch nagebootst en zijn beschikbaar voor honden én katten. Ze bestaan onder verschillende vormen zoals in sprays, pillen, verdampers en halsbanden. Het gebruik is veilig zonder bijwerkingen én het bestrijdt diverse vormen van stress en angst op een natuurlijke manier. Ze kunnen onder andere worden gebruikt bij blaffen, verlatingsangst, angst bij vuurwerk en onweer, bij een verhuis of bij een nieuw dier in huis.Voedingssupplementen:
Er bestaan capsules die ondersteuning bieden aan honden en katten bij angst- en/of stresssituaties. Het bevat een stof die uw dier een ontspannen gevoel bezorgt zonder dat het suf wordt. De capsules dienen 1x per dag te worden toegediend.Thundershirt:
Een thundershirt is een vestje voor de hond dat vrij strak rond het lichaam zit. Het geeft een zachte, constante druk en zorgt op die manier voor een rustgevend effect op het zenuwstelsel. Het kan onder meer helpen bij angst voor onweer of vuurwerk, tijdens autorijden en bij verlatingsangst. Vaak wordt de hond al bij het eerste gebruik van het Thundershirt rustig, sommige honden moeten er even aan wennen.Alle bovenstaande middelen zijn verkrijgbaar bij ons op de praktijk. Samen met u kunnen we bekijken welke bij uw dier het meest aangewezen is.