Pancreatitis bij hond en kat

Pancreatitis of alvleesklierontsteking is een zeer ernstige aandoening en komt vrij vaak voor bij de hond. Het kan levensbedreigend zijn. Het komt ook voor bij de kat, maar bij hen zijn de klachten anders. Met een vroege en juiste behandeling kan de ziekte meestal genezen worden.

Wat is pancreatitis precies?

De pancreas is een langwerpig, dun orgaan in de buik en ligt naast de maag en lever. De pancreas heeft een afvoergang naar de twaalfvingerige darm. De pancreas speelt een rol bij de vertering via de productie en afscheiding van verteringsenzymen (exocriene pancreas). De pancreas staat ook in voor de productie van bepaalde hormonen zoals insuline (endocriene pancreas).

Bij een gezond dier worden de verteringsenzymes pas actief ter hoogte van de dunne darm. Wanneer deze enzymes echter al geactiveerd worden in het pancreasweefsel zelf, leidt dit tot een hevige onsteking (= pancreatitis). Ook omgevend weefsel kan worden aangetast zoals het buikvlies en de lever.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen acute en chronische pancreatitis. Acute pancreatitis ontstaat plots en gaat gepaard met hevige symptomen. Een chronische pancreatitis gaat gepaard met mildere, aspecifieke klachten die steeds terugkeren. Een chronische pancreasontsteking gaat gepaard met een aanzienlijke schade aan het orgaan, waarbij functieverlies kan optreden. De aanmaak van hormonen en/of verteringsenzymes wordt onvoldoende. Dit kan leiden tot diabetes en pancreasinsufficiëntie.

Bij de hond gaat het meestal om een alleenstaand probleem, terwijl het bij de kat vaak gepaard gaat met lever- en/of darmontsteking. Het wordt eerder gezien bij dieren van middelbare tot oudere leeftijd én bij overgewicht. Bepaalde hondenrassen zijn tevens gevoeliger bv., Dwergschnauzer, Cocker, Cavalier, Boxer, Collie.

Oorzaken van pancreatitis

In de meeste gevallen is de oorzaak onbekend. Mogelijke oorzaken en/of risicofactoren zijn onder andere:
• buiktrauma
• zeer vetrijk (tafelresten: friet, vet vlees/paté,.) of abnormaal voedsel (bv., leegeten van vuilnisbak)
• overgewicht
• bepaalde medicatie
• andere ziekten zoals leverziekte, hormonale aandoeningen,.
• Pancreatitis wordt meestal niet veroorzaakt door een virus, bacterie of immuunziekte.

Symptomen

De klachten zijn meestal weinig specifiek. Bij honden met acute pancreatitis zien we vaak een verminderde eetlust, buikpijn, braken, diarree, koorts en uitdroging. Ernstigere symptomen die kunnen voorkomen zijn o.a. hartritmestoornissen, ademhalingsproblemen tot zelfs shock. Dit kan leiden tot sterfte. Bij de chronische variant zien we met tussenpozen braken en buikpijn. De klachten zijn veel minder ernstig dan bij de acute vorm, maar komen steeds terug.

Bij de kat zien we vagere klachten zoals sloomheid en verminderde eetlust. Soms treden ook braken en buikpijn op.

Diagnose

De diagnose is niet altijd makkelijk te stellen aangezien de klachten vaak vaag en aspecifiek zijn. Er is een sterke indicatie bij braken én buikpijn, maar een heleboel andere ziektes kunnen eveneens deze verschijnselen geven. Een grondig lichamelijk onderzoek dient eerst te gebeuren. Bloedtesten zijn absoluut nodig om met zekerheid de diagnose te stellen. Vaak wordt ook een echo van de buik gedaan om de pancreas en omliggende organen in beeld te brengen.

Behandeling

Er is geen medicatie voorhanden die pancreatitis kan genezen, het lichaam moet dit zelf overwinnen. Wel proberen we met de nodige geneesmiddelen de klachten te verlichten én het comfort van het dier te verbeteren. Deze omvatten onder meer:
• Medicatie tegen misselijkheid en braken
• Pijnbestrijding
• Vochtverlies aanvullen via vloeistoftherapie ("baxter"). Hiervoor is een opname in de hospitalisatie van de praktijk nodig.
• Een speciaal dieet: vetarm en makkelijk verteerbare voeding.
• Eventueel bijkomende medicatie zoals antibiotica, maagzuurremmers, supplementen,.

Prognose en preventie

De afloop van een acute pancreatitis is moeilijk te voorspellen. Sommige dieren overleven dit helaas niet, zelfs niet met de beste zorgen. Een chronische pancreatitis heeft een betere prognose. Regelmatige controles zijn wel nodig.

Preventief is er niet veel dat een pancreasontsteking kan voorkomen. Geef sowieso best een onderhoudsvoeding van goede kwaliteit én vermijd zeer vet voedsel. Geef ook geen tafelresten, vleesjes etc., maar hou het bij de honden/kattenbrokken.

We willen jullie er nogmaals aan herinneren dat wij tijdelijk ENKEL OP AFSPRAAK werken door de geldende Coronamaatregelen. Ook voor het ophalen van voeding en medicatie dient vooraf een afspraak gemaakt te worden. Ook het dragen van een mondmasker is verplicht.