Leptospirose bij de hond

Naar aanleiding van een nieuw vaccin dat recent op de markt kwam tegen rattenziekte (Leptospirose of ziekte van Weil), verschaffen we in deze nieuwsbrief wat meer informatie over deze ziekte.

Inleiding

Leptospirose is een systemische ziekte veroorzaakt door bepaalde bacteriën, namelijk leptospiren. Er zijn verschillende stammen van deze bacterie, die ook verschillende ziektebeelden kunnen geven. De leptospiren vermenigvuldigen in het bloed en produceren toxines, waardoor de bloedvaten aangetast worden. Via het bloed worden de leptospiren vervoerd naar de organen, o.a. lever en nieren. De ziekte is wereldwijd verspreid en is bovendien ook besmettelijk voor de mens (zoönose).

Foto: Typisch spiraalvormig uitzicht van leptospiren

Hoe gebeurt een besmetting?

Meestal gebeurt de overdracht indirect via urine van knaagdieren. Het zijn ook ‘zij’ die de omgeving besmetten, zoals bv., oppervlaktewater, aarde, groenten. Leptospiren worden ook in de urine van besmette honden uitgescheiden en zo gebeurt eveneens besmetting van de leefomgeving. Besmetting kan ook direct gebeuren via urine of sperma van geïnfecteerde honden of via vaginale uitvloei na abortus.

Honden raken besmet wanneer leptospiren vanuit de omgeving het lichaam binnendringen via de slijmvliezen of via wondjes.

Leptospiren kunnen bij 18°C of meer tot 6 weken overleven in de bodem en wel tot 3 maanden in stilstaand water. Vandaar dat besmettingen ook voornamelijk in de zomer plaatsvinden.

Symptomen

Symptomen treden ongeveer 1 week na besmetting op en kunnen variëren van licht tot zeer ernstig. Infectie uit zich in koorts, anorexie, braken en diarree. Door aantasting van de bloedvaten kunnen bloedingen optreden. Bij aantasting van de nieren ontstaan uitdroging en uremie, wat aanleiding kan geven tot braken, veel drinken en plassen en zenuwstoornissen. Bij aantasting van de lever ontstaan hepatitis en geelzucht. Bij de nieuwe varianten van de bacterie, die tegenwoordig meer en meer voorkomen in West-Europa, zien we ook aantasting van de longen. Minder frequent komen hersenvliesontsteking, abortus, onvruchtbaarheid en arthritis voor.

De ziekte kan een dodelijk verloop kennen bij niet-gevaccineerde dieren. Als de ziekte wordt overwonnen, onstaan in sommige gevallen chronische nierinsufficiëntie of chronische hepatitis.

Diagnose

Leptospirose kan vermoed worden aan de hand van de symptomen en een lichamelijk onderzoek.

Een definitieve diagnose kan echter slechts gesteld worden door aantonen van antistoffen tegen leptospiren in het bloed. Vals positieve resultaten kunnen echter optreden bij gevaccineerde dieren. Daarom is het aan te raden 2 stalen te onderzoeken met 2-3 weken tussen. Vals negatieven worden soms waargenomen in de 1e week van de ziekte, omdat er dan nog onvoldoende antistoffen aanwezig zijn. In sommige gevallen kunnen leptospiren aangetoond worden in de urine.

Therapie

Antibiotica zijn absoluut noodzakelijk bij besmette honden. Naast een antibioticumkuur is een ondersteunende behandeling even belangrijk. Vaak is een infuustherapie nodig, alsook behandeling van de symptomen (bv., medicatie tegen braken). De patiënt dient nauwgezet opgevolgd te worden en heeft intensieve zorg nodig.

Aangezien het een zoönose betreft, dienen ook de nodige voorzorgsmaatregelen genomen te worden om besmetting van de mens te voorkomen. Besmetting is mogelijk via contact met geïnfecteerde dieren. Men dient dus steeds handschoenen en beschermende kledij te dragen bij verdenking van leptospirose en urine van besmette dieren dient gedesinfecteerd te worden.

Prognose en preventie

80% van de dieren die besmet worden, overleven. Wanneer acuut nierfalen optreedt na infectie, bedraagt de overlevingskans echter maar 40%. Honden die de ziekte overleven, kunnen wel levenslang nier- of leverpatiënt blijven.

!!!!De enige manier om uw hond optimaal te beschermen tegen deze ziekte, is door jaarlijks te vaccineren!!!!

Recent is er een nieuw vaccin op de markt gebracht dat bescherming biedt tegen 4 stammen van de leptospiren. Tot voor kort veroorzaakten vooral twee varianten (L. Canicola en L. Icterohaemorrhagiae) ziektegevallen in West-Europa. Recent onderzoek heeft echter aangetoond dat ook andere varianten kunnen worden aangetroffen (L. Australis en L. Grippotyphosa). Vroegere vaccins boden geen bescherming tegen deze laatsten, het nieuwe vaccin wél.

Daarom hebben wij beslist enkel nog met dit recent beschikbare vaccin te werken, zodat uw hond optimaal beschermd is tegen álle stammen leptospiren die in België voorkomen. Omdat het om een nieuw vaccin gaat, dient na de eerste vaccinatie een herhalingsvaccinatie gegeven te worden. Daarna dient jaarlijks éénmalig gehervaccineerd te worden.