Leishmaniose bij de hond:

Inleiding

Leishmaniose is een importziekte die wordt veroorzaakt door de parasiet Leishmania. De meeste honden in België lopen de ziekte op wanneer ze mee op reis gaan naar het Middelands Zeegebied, waar de parasiet Leishmania infantum voorkomt. De parasiet wordt overgedragen via zandvliegjes (Phlebotomus) tijdens het prikken van uw huisdier. Zandvliegjes zijn kleine, harige, tweevleugelige insecten die geluidloos rondvliegen en voornamelijk actief zijn van mei tot oktober, bij windstilte en na zonsondergang. Ze komen vooral voor in landelijke, waterrijke gebieden en in tuinen en parken.

De ziekte kent een progressief verloop en is initieel vaak moeilijk te diagnosticeren door de aspecifieke ziektetekens. De incubatietijd kan variëren van 3 maand tot enkele jaren. Niet elke hond die besmet wordt met Leishmania zal de ziekte ook effectief ontwikkelen.

Leishmaniose komt ook bij mensen voor. Overdracht van hond naar mens is in theorie mogelijk, maar komt in praktijk zelden of nooit voor.

Symptomen

De klinische tekens bij Leishmaniose zijn zeer divers. Na besmetting met de parasiet, gaat deze zich inkapselen in de organen, meestal lever of milt, maar ook in de lymfeklieren of het beenmerg. De ziekte bevindt zich dan in een soort “slaaptoestand”. De hond is op dat moment nog niet ziek en de ziekte is dan ook nog niet aan te tonen via tests. De hond kan pas maanden tot jaren later echt ziek worden.

Vrijwel altijd kunnen huidafwijkingen en nierproblemen worden waargenomen. De ziekte kent een progressief verloop met vaak vermageren en spieratrofie en soms periodes van koorts. Andere symptomen die kunnen voorkomen zijn kreupelheid, oogproblemen, neusbloedingen en chronische diarree. De ziekte kan een fatale afloop hebben indien niet tijdig wordt behandeld.

Diagnose

Er zijn verscheidene tests beschikbaar om Leishmania aan te tonen.

-PCR-test: Hiermee wordt DNA van de parasiet opgespoord. Dit kan op bloed of op DNA van de hond. Een hond die drager is, maar niet ziek, kan via deze test worden opgespoord. Deze test is zeer betrouwbaar, zowel voor het stellen van de diagnose als voor monitoring tijdens behandeling.

-Serologie: Hierbij worden antistoffen tegen de parasiet opgespoord in het bloed. Bij deze methode komen vaak vals negatieve of vals positieve resultaten voor en dragers kunnen niet worden opgespoord.

-Uitstrijkje van beenmerg of huidletsels om de parasiet aan te tonen.

Behandeling

Volledig elimineren van de parasiet en dus volledige genezing is uitgesloten. Herval na behandeling is dus steeds mogelijk.

Wanneer Leishmaniose is vastgesteld, begint men best zo spoedig mogelijk met de behandeling. Er zijn verscheidene therapieën tegen Leishmaniose mogelijk, allen met hun voor- en nadelen. Om een passende behandeling te kiezen, moet voorafgaand een bloedonderzoek worden uitgevoerd om nier- en leverwaarden te controleren.

Ook al is de hond “genezen” na behandeling, er moet altijd rekening mee worden gehouden dat het om een chronische ziekte gaat en dat de symptomen ten allen tijde kunnen terugkomen. Daarom is het raadzaam de hond op regelmatige basis te laten testen en een algemeen bloedonderzoek te laten uitvoeren. Voornamelijk bij stress is de kans op herval groot (bv., onrustige omgeving, narcose,…).

Preventie

Wanneer honden mee op vakantie worden genomen naar warmere streken, is het aangeraden ze vanaf valavond binnen te houden. Ook het gebruik van fijnmazige vliegenramen en/of een ventilator is zeker raadzaam.

Er bestaan ook producten om zandvliegjes af te weren, zoals halsbanden en spot-ons, die ook werkzaam zijn tegen vlooien.