Het houden van kippen

Veel mensen houden kippen in de tuin. Ze zorgen niet alleen voor verse eitjes, maar verlossen ons ook van een groot deel keukenafval. Er komt echter wel meer kijken bij hun verzorging en huisvesting dan de meeste mensen denken. Hieronder een overzicht.

Huisvesting

Kippen beschikken best over een kippenhok én een buitenren. Hierbij is vooral de grootte van beide van belang.

Hok:

- De grootte van het hok is afhankelijk van het aantal kippen en van het ras. De vuistregel is: 0,1m² voor krielen en 1m² voor grote rassen. Er moeten ook zitstokken worden voorzien op verschillende hoogtes. Per kip wordt best 20cm voorzien en de diameter van de stok bedraagt best tussen de 4 en 6 cm. De stok is best niet rond, maar plat met afgeronde hoeken. Nestboxen voor het leggen én eventueel uitbroeden van eieren moeten op een rustige en wat donkerdere plek van het hok worden geplaatst.
Er moet op gelet worden dat het hok op een goede locatie uit de wind (best Zuidoost- of Zuidwestelijke richting) staat en er moet schaduw worden voorzien. Het hok dient voldoende geïsoleerd te zijn, maar moet ook goed geventileerd worden.
Het hok wordt best op pootjes gezet zodat het niet vochtig wordt en zodat de toegang voor ongedierte wordt bemoeilijkt. Een goede bereikbaarheid voor de kippen zelf wordt verkregen via een loopplankje. Naden en kieren moeten vermeden worden zodat ongedierte zich niet kan nestelen.
De bodembedekking kan bestaan uit houtkrullen- of snippers of hennepstrooisel. Het hok dient regelmatig te worden uitgemest en een nieuwe laag bodembedekking moet dan worden aangebracht.

Buitenren:

Hier geldt de regel: hoe groter, hoe beter. Een te kleine oppervlakte veroorzaakt stress bij de kippen, modder en dit alles werkt ziektes in de hand. 5m²/kip is goed, 25m²/kip is nog beter.

De buitenren dient goed afgesloten te zijn om enerzijds de kippen binnen te houden en anderzijds om roofdieren buiten te houden bv., marters en vossen. De afrastering dient minstens 1,5m hoog te zijn en de bovenkant wordt best naar buiten gedraaid. Men kan ze best ook 50cm ingraven.
Een betonnen ondergrond in de ren is ideaal. Hierop moet een zandlaag van minstens 20cm worden voorzien zodat de dieren een zandbad kunnen nemen. Dit zand dient een aantal keer per jaar ververst te worden.
Er wordt best ook beschutting voorzien zodat de dieren kunnen schuilen voor regen en wind.

Voer:

Wat is nu het ideale kippenvoer?

In een natuurlijke omgeving pikken ze graag groenvoer en zaden, maar ook insecten, slakken en wormen. Het basisvoedsel van de kip bestaat hoofdzakelijk uit granen. Dagelijks moet dus bijgevoederd worden met een portie granenmengeling. Voederfabrikanten hebben verschillende typen kippenvoer ontwikkeld, afhankelijk van de specifieke behoeften bv., kippen in de groei hebben nood aan een andere samenstelling dan leggende kippen.
Voedselresten vormen een gevarieerde aanvulling op het normale rantsoen. Men moet wel opletten met te vet- en zoutrijke resten. Ook mag niet teveel brood worden gegeven aangezien dit kan gisten in het darmkanaal.
Zorg ervoor dat alle kippen tegelijkertijd kunnen eten. De hoeveelheid voer dat ze in 10 minuten kunnen opeten is de hoeveelheid die je in de toekomst dient te geven.
Voorzie steeds schoon water. Dit is zeker van groot belang bij kippen in de leg. Een ei bestaat immers voor 65% uit water, dus een leghen heeft 250cl water per dag nodig. Het waterbakje wordt best op een verhoogje in de schaduw geplaatst.

Kippen in groep

Kippen zijn sociale dieren en worden best met een aantal samen gezet. Een groepje van 5 is ideaal. Hierbinnen heerst een strikte hiërarchie: de pikorde. Als er een haan aanwezig is, staat deze meestal bovenaan de rangorde. Als u een haan aanschaft, moet u minstens 4 hennen hebben. Meerdere hanen samenzetten leidt vaak tot vechtpartijen.

Eieren

Een kip begint te leggen op gemiddeld 20 weken ouderdom, afhankelijk van de soort. De broedtijd bedraagt 21 dagen. Gemiddeld legt een kip 300 eieren/jaar. 's Winters houden ze een legstop. Kippen geven de voorkeur aan een rustige plek om hun dagelijks ei te leggen, dus best worden verschillende legnesten voorzien.

Mogelijke problemen bij de eileg:

• Slecht leggen:
Kan te wijten zijn aan: ? ziektes, ouderdom, rui, stress, bepaalde medicatie.

• Geen schaal of misvormde schaal:
Mogelijke oorzaken: te weinig kalk in de voeding, begin van de leg, allerlei ziektes.

• Kleur ei/schaal:
Oorzaken: bepaalde stoffen in de voeding, medicatie, ziekte.

Rui

Net als andere vogels gaan kippen 1x/jaar in de rui. Dit geldt voor alle kippen behalve degene die dat jaar geboren zijn. De ruiperiode vindt meestal plaats in het najaar (augustus tot november) en duurt gemiddeld 4-8 weken. Tijdens de rui worden alle veren vervangen door nieuwe. Dit kost veel energie waardoor de kippen kunnen verzwakken. Ze zullen in de ruiperiode ook geen eieren leggen.
Het is dus uitermate belangrijk om voldoende energierijke voeding te voorzien bv., maïs. Indien nodig dienen supplementen met extra vitamines bijgegeven te worden. Deze zijn verkrijgbaar bij ons op de praktijk.

Hoe herken je een zieke kip?

Kippen kunnen allerlei ziektes en aandoeningen oplopen. Het is vaak erg lastig om te zien of een kip ziek is. Kippen die ziek zijn, proberen altijd nog op een normale manier te leven. Het is voor de kippenhouder dus belangrijk om goed te letten op afwijkingen. Door op tijd een ziekte of aandoening bij kippen te ontdekken, kunnen er een hoop problemen voorkomen worden.
Hier de belangrijkste tekenen die verraden dat een kip ziek is:
• Afgezonderd zitten van de groep
• Sloom en minder actief zijn
• Geen interesse in voer en water
• Slechte toestand van het verenkleed
• Vermageren (te voelen thv. het borstbeen)
• Verminderde eileg
• Kam en lellen niet mooi rood
• Moeilijke ademhaling
• Abnormale uitwerpselen (waterig, bloederig, abnormaal ruikend)

Hieronder krijgt u een overzicht van de belangrijkste parasieten die kippen kunnen treffen.

- Uitwendige parasieten:

De voornaamste hier is de rode vogelmijt of Dermanyssus gallinae. Overdag leeft deze mijt in spleten en kieren van het hok en enkel 's nachts zuigen ze bloed bij de kippen. Dit veroorzaakt irritatie en bij jonge of verzwakte dieren kan het bloedarmoede veroorzaken.
Behandelen van de omgeving is hier heel belangrijk. U kan ons steeds contacteren voor de juiste producten. Preventief kan men het hok witkalken.
Andere uitwendige parasieten zoals luizen, vlooien, teken,. veroorzaken voornamelijk jeuk en onrust. In ergere gevallen kunnen ze oorzaak zijn van bloedarmoede of kaalheid. Ze zijn makkelijk te bestrijden met sprays. Deze zijn te verkrijgen op de praktijk.

- Inwendige parasieten:

Volwassen wormen zijn meestal met het blote oog zichtbaar, maar de wormeitjes zijn microscopisch klein en dus niet te zien. Wormen doen de dieren verzwakken, maar geven meestal geen sterfte.
Een voorbeeld is de haarworm. Deze leeft in de krop en darmen van jonge dieren. Ze geven als symptomen vermageren, diarree, zwakte en soms verbleken van de kam en lellen.
De bestrijding van inwendige parasieten bestaat uit:
• regelmatig reinigen van het hok
• preventief 2x/jaar ontwormen en eventueel regelmatig een mestonderzoek
laten uitvoeren. Op die manier kan heel gericht ontwormd worden.

Vaccineren van hobbykippen

Er kan bij kippen gevaccineerd worden tegen verscheidene ziektes. Bij de aankoop van kippen vraagt u best even na wat de dieren al gekregen hebben.
Ziektes waartegen men kan vaccineren:
• Pseudovogelpest: is wettelijk verplicht wanneer men meer dan 100 kippen houdt en/of voor dieren die deelnemen aan markten en tentoonstellingen. Vaccinatie moet 3 maanden vóór de deelname gebeuren door middel van een onderhuidse injectie. Deze vaccinatie wordt best jaarlijks herhaald.
• Marek: is een veel voorkomende ziekte bij hobbykippen die grote sterfte kan veroorzaken. Vaccineren op de leeftijd van 1 dag is dan ook sterk aan te raden, nadien heeft enten geen zin meer.
• Pokken: deze vaccinatie is mogelijk vanaf 6 weken en wordt best in de zomer uitgevoerd. Ook dit vaccin dient elk jaar te worden herhaald.
Of u al dan niet uw kippen laat vaccineren is sterk afhankelijk van hoe groot het besmettingsgevaar is en voor welke doeleinden u kippen houdt.

Hopelijk helpt deze info u om uw kippen een gezond en gelukkig leven te laten leiden!